आध्यात्मिक बाबी, धर्म इत्यादींविषयी
नारायणाचां देउळी दोनि घागरी करूनि चांपेलाच्या ठेवीलीया होतिया : तिया गोसावीं श्रीमुगुटावरी घेतलीया : वोतीलीया : तवं भोपां पूसीलें : “राउळो : एथ चांपेल होतें तें काइ केलें?” गोसावी म्हणीतलें : “एणे घेतलें :” म्हणौनि बोंबीएवरि’ श्रीकरीचे बोट ठेवीलें आणि बोंबीएहुनि’ चांपेल नीगाले : तेणे मागुती घागरी भरीलीया : तेयासि जालें : गांवीचेया लोकांसि जालें …
गावी एकू वसो असे : तो लींगावरीले फुलें प्रतदीनी खाए : तो एकू दीसू नीगतां सीरकला : तो सरला : ते देवतेसि पूजापूरस्कारू वर्जला : गोसावीयांसि गोमतीएचां तीरी आसन असे : भोपे आणि माहाजन गोसावीयांपासि आले : दंडवतें केली : श्रीचरणां लागले : मग वीनवीलें : “जी जी : वसो देवतेवरीलें फुलें प्रतदीनी खाए : …
वाराणसी’ अवघा पव्हा नीगाला : येके दोघे राहीली : तीयें दुख करूं लागली : गोसावीयांतें म्हणति ‘काइ करूंजी : अवघा पव्हा गेला : आम्ही राहीलों :” गोसावीं म्हणीतले : “आम्ही तुमतें नेउनु :” जीए दीसी पव्हा गेला : वाराणसी पावला :तीए दीसी तीयें जनें नेली : तीये अवघेन लोकें देखीली : तेयांतें पूसीलें : “तुम्हीं …
भगवद गीता जरी वेदांत तत्वज्ञानाचे सार असले तरी त्याहीपेक्षा कमी शब्दांमध्ये वेदांत तत्वज्ञानाचे सार स्वतः शंकराचार्यांनी सांगून ठेवलेले आहे. हे सार त्यांनी केवळ सहा कडव्यांमध्ये सांगून टाकले. या सहा कडव्यानाच षटकम् असे म्हटले आहे. आणि या षटकांमध्ये आत्म म्हणजे काय किंवा मी कोण आहे हे सांगितले असल्यामुळे यालाच ‘आत्मषटकम्’ असेही म्हणतात. आत्म्याचे स्वरूप जाणून घेतल्यावर निर्वाण प्राप्त होते. त्यामुळे याला ‘निर्वाण षटकम्’ असेही नाव आहे.
सर्वज्ञ पुढे म्हणतात, “बाई, काऊरळीची कामक्षा नावाची हठयोगिनी होती. तिने अनेक सिद्ध साधक तपापासून पथभ्रष्ट केले होते. ती गोसावींची ख्याती ऐकून त्यांना रती करण्याच्या उद्देशाने त्यांच्याकडे आली. चांगदेव राऊळ ब्रह्मचारी होते. ते आपल्या गुफेमध्ये बसलेले होते. कामाक्षा बाहेर येऊन बसली आणि तिने राऊळ प्रभूंनी विनवले की मला रतीप्रेम द्यावे. त्यावर श्री चांगदेव राऊळ तिला म्हणाले की आमची प्रवृत्ती ब्रह्मचर्याची आहे. आम्हाला श्री दत्तप्रभूंची आज्ञा आहे. ती आज्ञा उल्लंघून तू आत येऊ नकोस.
गोसावीयांसि सारी जुं खेळावेयाची प्रवृति : मग गोसावी प्रतदीनीं जूआंठेयासि बीजें करीति : सारी जुं खेळावेयाचें वेसन स्वीकरीति : गोसावी प्रतदीनीं सारी जुं खेळति : जीतुकाही जीणा ए तीतुका दानासि देति : एकु दीं गोसावीं हारिची प्रवृति स्वीकरिली : बहुत जुं हारवीलें : मग पाउगीयें पायांवरि हात ठेउनि वीनवीलें : “जी जी : आंखू पाहिजो …
श्री चांगदेव राऊळ यांनी आपले शरीर त्यागल्यानंतर भाडोच च्या राजकुमार हरपाळदेव यांच्या शरीरात कसा परकाया प्रवेश केला हे या लीळे मध्ये वर्णीले आहे
माहादाइसांप्रति सर्वज्ञे म्हणीतलें : “रीधपुर प्रांतीं रीधपुरा आणि नांदिगावांमाझारि दीढा गाउवांचेनि माने खेड’ नावं गव्हाण : तेथ काणवां ब्राह्मणाचां ग्रहीं श्रीप्रभु गोसावीं गर्भी अवतारू स्वीकरिला : मातें नावं नेमाइसें : पितेयां नावं आनंतनाएकू : गोसावियांचेया मातेयापितेया बहूतें लेकरूवें जालीं : तीएं जीतीचि ना : मग निपटनेयांचे गोसावी जाले : मग तेहीं गुंडो ऐसें नावं ठेविलें …
एकू दीसू गावीचे माहाजन गोसावीयांपासि बसले होते : तवं गोसावीं श्रीकरेंकरूनि टाळि वाइली : आणि उभे राहीले : श्रीमुखीं आंगुळी घातली : माहाजनी पूसीलें : “राउळो : ऐसें काइ?” गोसावी म्हणीतलें : “काउरळीची कामाक्षा अळजपूरी वडे पूरीया तळीत होती : पूरी काढीतां पोळली : ते तोंडी आंगुळी सूदली :” मग माहाजनी तोचि दीसू तोचि मासू …
माहादाइसांप्रति सर्वज्ञे म्हणीतले : “बाइ : तेथिची क्रीडा ते ऐसी की : स्त्रीचांगदेवोराउळाचा उजवीये’ सीकरी सुप : डाबीये’ सीकरी खरांटा : बीदी गोदरीया झाडीति: सुपी पुंजे भरीति : ‘श्रीमुगुटावरि ठेवीति : नेउनि गोमतीमध्ये घालिति’ : आणि खुदुखुदुकरि हास्य करीति : ऐसे अनंता दान देति’:”